W dniu 28 marca odbyła się w Lublinie konferencja "Europa, rynkiem dla naszych jabłek" , której organizatorem był Prof. Eberhard Makosz.

Specjaliści z Niemiec, Holandii oraz naszego kraju udzielili odpowiedzi na następujące pytania: Jakie są możliwości zwiększenia eksportu po opłacalnych cenach? Jakie jest miejsce naszych jabłek, zwłaszcza w krajach zachodniej Europy? Problemy w eksporcie jabłek do krajów wschodniej Europy? Jak dostosować nasze jabłka do potrzeb i wymagań europejskiego rynku? Jak rozwija się sadownictwo w krajach po byłym Związku Radzieckim?

Pan Sławomir Kędzerski przedstawił sytuację eksportu naszych owoców do krajów wschodniej Europy.

Produkcja i sprzedaż w 2013 roku( kraje Rosja i Białoruś stanowiły prawie 80% całego eksportu).W 2015 roku sprzedaż do krajów Europy Wschodniej ok. 300 000 ton.W 2016 roku kraje Europy Wschodniej 600 000 ton, kraje Europy zachodniej 400 000 ton.Przez trzy lata zmieniła się struktura naszego eksportu, wcześniej 80% stanowił eksport do krajów wschodniej Europy, w 2016 roku ok. 50%. Wiemy jak  przygotować produkt (pod względem opakowania, sortowania ) na rynki dalekie, bardzo wymagające np. Wietnam, Indie, Chiny, Arabia Saudyjska i eksportujem tam nasze owoce.

W krajach wschodniej Europy rosną nowe nasadzenia jabłoni na dużą skalę dzięki dotacjom państwowym. W najbliższych latach należy się spodziewać istotnego wzrostu zbioru jabłek w tych krajach oraz spadku importu, również z Polski. Jabłka wyprodukowane we wschodniej Europie mogą konkurować z naszymi owocami.Po zniesieniu embarga Rosjanie będą od nas oczekiwali jabłek wysokiej jakości. Jabłka niskiej i średniej jakości będą w stanie zakupić z własnej produkcji. Pamiętajmy, że konkurować z rosyjskim producentem będziemy mieli bardzo trudno ze względu na dodatkowe koszty transportu i obciążenia celne. Musimy inwestować w jakość na wszystkich etapach produkcji i dystrybucji, zmienić rodzaj nasadzeń oraz produkować z nastawieniem na jakość a nie na ilość.Z 2 mln ton jabłek deserowych 30% spełnia wymagania rynku Europy Wschodniej.

Pożądane odmiany jabłek , Gala (jabłko wytrzymałe , bardzo pożądana i popularna odmiana, zainteresowanie na całym świecie. Popularne prążkowane sporty Gali. Pamiętajmy jednak o zgorzelach, które męczą tę odmianę. Inne popularne odmiany: Red Chief, Golden Delicious – sadzenie tej odmiany zmniejsza się w Europie Zachodniej.

Szansą dla polskiego sadownictwa jest większy udział jabłek wysokiej jakości. Pożądany jest wzrost nasadzeń odmian jednokolorowych.Udział odmian jednokolorowych nie przekracza 20%, w tym Gala(czerwone sporty), Golden Delicious, Red Jonaprince. Pozostałe to odmiany dwukolorowe z dużą przewagą odmian Idared, Sampion, Jonagold i Ligol - około 1.5 mln ton.

 W zbiorach na poziomie 4 mln ton udział jabłek według jakości może być następujący

 do 5% bardzo wysokiej jakości odpowiadającym wymogom dalekich rynków  (do 200 tyś. ton) – Chiny, Indie, Wietnam, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Egipt, Algieria, Arabia Saudyjska, Jordania

15% wysokiej jakości odpowiadającym zagranicznym wymogom rynku ( 600 tyś. ton) – Europa Wschodnia

średniej jakości odpowiadającym wymogom rynku krajowego i kraje ościenne 30%  (1,2 mln ton)

niskiej jakości, jabłka przemysłowe (co najmniej 50%) około 2 mln ton

Co do parametrów określających jakość owoców należą: wybarwienie, jędrność oraz uszkodzenia (ordzawienia, obicia, odgniecenia). Wymagania co do jakości jabłek cały czas rosną zarówno w Europie Wschodniej jak i na dalekich rynkach.

Pan Sławomir podkreślał jak ważna jest produkcja owoców z bezpiecznymi poziomami pozostałości środków chemicznych.Najczęściej stosowanym mechanizmem ograniczenia dostępu do rynku oraz eliminowania z rynku konkurencji na rynkach światowych jest obniżanie dopuszczalnego poziomu pozostałości substancji czynnych i ilościowe ograniczanie tych substancji. Już teraz duże sieci np. Lidl dopuszczają tylko pozostałości 4 substancji. Bardzo ważnym parametrem jest jędrność, owoce wysyłane na dalekie rynki musi charakteryzować jędrność na poziomie od 6,5 kg/cm². Cena jest zależna od odmiany oraz jakości, nie zależy od kraju do którego eksportujemy owoce.

Odmiany droższe jednokolorowe (Gala, Golden, Red Jonaprince, Red Chief) 1,10 – 1,50 zł

Odmiany tańsze dwukolorowe (Idared, Sampion, Ligol, Jonagold 0,75 – 1,00 zł

Dodatkowy koszt wyprodukowania wysokiej jakości jabłek – 20% kosztów produkcji.

Elementy składowe ceny u finalnego odbiorcy (udział procentowy wartości owoców w cenie dla finalnego odbiorcy)

Rynek lokalny i Europy zachodniej

Jabłka (50%)

Opakowanie i transport drogowy (50%)

Rynek Europy Wschodniej

Jabłka (30%)

Opakowanie, transport drogowy + koszty towarzyszące (70%)

Rynki dalekie

Jabłka (20%)

Opakowanie, ochrona przed długotrwałym transportem, transport drogowy, kolejowy lub morski, opłaty celne i portowe (80%)

Pan Slawomir podkreślił, że terminy sprzedaży muszą być dostosowane do danego rynku zbytu, aby owoce dotarły do odbiorcy w dobrej jakości. Dalekie rynki – od października do końca lutego. Rynek krajowy i Europy – cały okres sprzedaży. Nie czekajmy ze sprzedażą owoców do momentu granicy jakości handlowej.

Pan Sławomir Kędzierski przedstawił również bariery oraz wyzwania dla rozwoju polskiego sadownictwa:

- Jakość jabłek (dostępność jabłek wysokiej jakości w okresie bezpiecznym dla sprzedaży owoców na dane rynki)

- Rosyjskie embargo

- Przepisy fitosanitarne (ważne jest prowadzenie udokumentowanej produkcji według wymaganych w poszczególnych państwach systemów produkcji ze szczególnym naciskiem na choroby i szkodniki kwarantannowe, oczywiście w oparciu o już obowiązujące w Polsce systemy: Integrowaną Produkcję i Integrowana Ochronę z uwzględnieniem Dobrej Praktyki Rolniczej i warunków Sanitarno-Epidemiologicznych w sadach i pakowniach.

- Brak możliwości ubezpieczenia transakcji w krajach Europy wschodniej

- Ubezpieczenie nie w pełni chroni eksportera ( np. dostarczenie złej jakości owoców po przebytej długiej drodze)

- Dalsze penetrowanie rynków zbytu w całym świecie i promowanie naszych jabłek z wykorzystaniem różnych programów promocji, wspieranych funduszami unijnymi i krajowymi.( Stowarzyszenie „Unia Owocowa” prowadzi kampanię „Europejskie Jabłka Dwukolorowe” od 2014 do lipca 2017 roku w ZEA oraz w Chinach.